Proeven en dus smaak is een complexe ervaring. Wat wij ‘smaak’ noemen is eigenlijk een samenspel van meerdere zintuiglijke waarnemingen (smaak in ruimere zin).
Smaakwaarneming is de waarneming van verschillende smaken door de smaakzintuigjes op de tong en in de mondkeelholte. De tong speelt een cruciale rol bij de smaakperceptie. De verschillende smaken zijn zoet, zuur, zout, bitter en, sinds kort bekend ook umami (hartig) en vet. Bij het proeven speelt echter ook de waarneming van structuur, textuur, temperatuur en kruidigheid en de waarneming van reukstoffen van voedsel en drank een belangrijke rol. Verlies van smaak kan het voedingspatroon zodanig veranderen dat het leidt tot gewichtsverlies of juist -toename, ondervoeding en daardoor verminderde weerstand. Het kan aanleiding geven tot overconsumptie van zout en suikers om te vieze smaak of gebrek aan smaak te compenseren. Bij verlies van smaak ontbreekt ook de waarschuwingsfunctie voor bedorven voedsel, dat vaak een vieze smaak heeft. Tenslotte speelt de smaak een rol bij reflexen die de spijsvertering op gang brengen zoals
speekselproductie. De tong bevat drie soorten smaakpapillen, de papillae circumvallatae achterop de tong, de papillae foliatae aan de achterzijkant van de tong en de papillae fungiformis en filiformis verspreid bovenop de tong. Goede mondhygiëne is essentieel voor het behoud van een optimale smaakperceptie.
Kauwen en zuigen stimuleren de speekselproductie, wat bijdraagt aan een gezonde mond. Speeksel speelt een vooraanstaande rol in het op gang brengen van de smaakoverdracht. Vast voedsel wordt opgelost in het speeksel en de smaakstoffen worden via het speeksel getransporteerd naar de smaakorgaantjes. Daarnaast zitten er in speeksel verschillende stoffen die de wondgenezing herstellen en een belangrijke rol spelen bij het onderhouden van de smaakorgaantjes. Ook zorgt speeksel voor een gezond evenwicht in de mondholte, doordat het verschillende eiwitten met een antimicrobiële werking bevat. Er zijn meerdere variaties van een verstoorde smaak, zoals ageusie, hypogeusie, dysgeusie en gustatorische agnosie. Verzamelde tips bij een vieze- of verstoorde smaak zijn onder andere eten van gerechten met sterke smaken, voldoende drinken en goede mondhygiëne.
Experimenteer met deze tips en probeer uit wat bij u werkt. Roken kan de smaak en reuk negatief beïnvloeden, dus stoppen met roken is ook belangrijk voor uw mondgezondheid. Voor advies en begeleiding kunt u zich wenden tot uw tandarts, mondhygiënist, apotheek, reformhuis en diverse andere praktijken die gespecialiseerd zijn in mondgezondheid. Goede mondhygiëne helpt, al dan niet tijdelijk, de vieze smaak te verminderen.
Tandenpoetsen met een speciale tandpasta of experimenteer welke het beste werkt bij u. Er zijn diverse producten op de markt voor een verstoorde smaak en adem.